به گزارش روابط عمومی شبکه بهداشت و درمان شهرستان فیروزآباد «پرویز مردانی» به سوالات مطرح شده در این زمینه پاسخ داد.

س: واحد مشاوره بیماریهای رفتاری چگونه مرکزی هست؟

ج: واحد مشاوره بیماریهای رفتاری زیر نظر دانشگاههای علوم پزشکی شیراز  فعالیت می کنند. خدمات در این مرکز کاملاً رایگان و محرمانه بوده و شامل آموزش، مشاوره، آزمایش(تست سریع) و درمان و مراقبت و پیشگیری می باشد که افراد می توانند با مشاوره تلفنی و یا حضوری اطلاعات لازم را کسب نمایند و در صورت صلاحدید مشاور  و آزمایش رایگان  انجام می شوند. همچنین این مرکز دارای خدمات ارایه سرنگ برای افراد مبتلا به اعتیاد تزریقی و کاندوم برای افراد دارای روابط جنسی پر خطر و داروهای پشگیری HIV می باشد.

 این مرکز در شهرستان فیروزآباد در ستاد مرکز بهداشت واقع در  خیابان  شهید مقدسی  در ساعات کاری هفته  با شماره تماس 07138734819 ارایه خدمات می باشد.

 س: لطفاً در مورد راه های انتقال HIV یا همان ایدز نظر خودتان را بیان کنید.

ج: شایعترین راههای انتقال HIV درحال حاضر به قرار زیر است :

الف _ خون و فراورده های خونی که شامل تزریق، وسایل آرایشگاه مشترک، تماس با سرسوزن بیمار در حین تزریق، ختنه نوزادان پسر و... می باشد.

ب – ارتباط جنسی حفاظت نشده (یعنی بدون استفاده از کاندوم)

ج – انتقال از مادر مبتلا به جنین در داخل رحم ، حین زایمان و یا درطی شیردهی

س: چگونه می توان بدانیم که ما به اچ‌آی‌وی مبتلا هستیم یا خیر؟

·ج: امروزه افراد میتوانند با انجام آزمایش خون ( یک قطره از سر انگشت در مرکز مشاوره و انجام تست سریع ) از وضعیت ابتلای خود به اچ‌آی‌وی مطلع شوند. اگر آزمایش خون در همان زمان و بعد از آزمایشات تکمیلی مثبت باشد نشانه ی این است که به اچ‌آی‌وی مبتلاشده است . برعکس اگر نتیحه تست منفی باشد، تنها با انجام تست مجدد 3ماه بعد و 3ماه بعد ، می توان مطمئن شد که مبتلا به ویروس است یا خیر. در این مدت زمان 6 ماهه باید از وسایل پیشگیری کننده (سرنگ وکاندوم ) استفاده کرد.

س: آیا بلافاصله بعد از انجام رفتار پرخطر می توانیم آزمایش انجام دهیم؟

ج: خیر معمولاً تا یک ماه جواب آزمایش درست نیست و ممکن است ویروس در بدن شخص باشد ولی جواب آزمایش منفی باشد که به آن منفی کاذب می گوییم. پس حتماً باید مدت یک ماه از عامل خطر گذشته باشد و همچنین از یک ماه تا شش ماه (که به آن دوره پنجره می گوییم) ممکن باز هم جواب آزمایش منفی کاذب باشد، چون گاهی اوقات بدن تا شش ماه آنتی بادی بر علیه ویروس ایدز ترشح نمی کند. بنابراین آزمایشات به صورت 1-3-3 انجام می شود تا دوره پنجره طی شود و در هرکدام از این مراحل جواب مثبت یا به اصطلاح مشکوک شد ، نمونه خون فرد را می گیریم و کاملاً محرمانه و کد دار بدون نام برای آزمایشات تکمیلی  به مرکز مشاوره لاوان در  شیراز می فرستیم و در صورت جواب  مثبت، جواب قطعی را به فرد می دهیم.

س :  آیا اچ آی وی همان ایدز هست ؟ 

ج : خیر ، اگر افراد مبتلا به اچ آی وی زود شناسایی شوند و تحت درمان قرار گیرند  ممکن است هرگز وارد  مرحله ایدز  نشوند . ساده تر بگویم ایدز مرحله آخر سیر بیماری اچ آی وی است ، اگر فرد درمان نشود.

س: علائم بیماری ایدز چیست؟

ج: ایدز یک بیماری عفونی ویروسی است که به علت ورود ویروس نقص ایمنی انسان (HIV ) به بدن ایجاد شده و باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن میشود.

ابتلا به بیماری ایدز در اوایل اغلب موارد با عوارض ساده‌ای مانند اسهال، تب، درد عضلانی، درد مفاصل شروع می‌شود. این عوارض پس از چند هفته خودبخود برطرف می‌شود و فرد خیال می‌کند که به سرماخوردگی دچار بوده است. از آنجا که ساخته شدن پادتن های موثر حدود 14 روز طول می‌کشد دراین زمان جدال بین ویروسها و پادتن ها در جریان است. پس از سپری شدن این مرحله دورانی فرا می‌رسد که حال بیمار خوب می‌شود اما در خون او پادتن ضد ایدز را می‌توان تشخیص داد و از خون وی ویروس ایدز را میتوان بدست آورد. عرق کردن در شب و احساس خستگی از سایر علایم این بیماری است. مرحله بعدی که در آن تصویر نهایی بیماری ایدز به نمایش گذاشته می‌شود حاصل درهم شکسته شدن کامل سیستم دفاعی بدن است، که به آن مرحله ایدز می گویند. در این حالت انواع بیماریهای باکتریایی، ویروسی و انگلی قادر هستند که فرد مبتلا را از پای بیاندازند.

س: فاصله زمانی بین ابتلا و ظهور علائم بالینی ایدز چقدر است؟

ج: از زمانی که ویروس وارد بدن شده و وارد اولین سلولهای دفاعی می شود ابتلا صورت پذیرفته است. اما بطور معمول 15-10 سال طول میکشد که فرد وارد مرحله بیماری ایدز شود. 

 وجود عواملی مانند فقر غذایی، عدم رعایت بهداشت، ابتلا به عفونت های مختلف و تعداد بیشتر ویروس وارد شده ، این مدت کوتاه تر می شود و استفاده از غذاهای مغذی و بهداشتی، مصرف ویتامین های لازم، انجام ورزش و داشتن روحیه بالا و تشخیص و درمان عفونت ها در این مسیر مدت زمان را طولانی تر کرده است. 

س: آیا مصرف مشروبات الکلی، مواد محرک و روانگردان از جمله شیشه ، می تواند عامل ابتلا به HIV باشد ؟

ج: این مواد باعث اختلال در قدرت تصمیم گیری می شود و همچنین میل جنسی فرد را افزایش می دهد و زمانی که فرد در معرض ارتباط جنسی پر خطر قرار می گیرد، قادر به تصمیم گیری صحیح جهت حفظ سلامت خودش نخواهد بود . اکثر تماس های جنسی به دنبال استفاده از مشروبات الکلی و ... ، بدون استفاده از کاندوم است.

س: آیا تاکنون واکسنی علیه بیماری ایدز ساخته شده است؟

ج: متاسفانه خیر. ولی تحقیقات برای ساختن واکسن ادامه دارد.

س: آیا آلودگی به بیماری اچ آی وی درمان دارد؟

ج: هم‌اکنون درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. ولی مراجعه مرتب به مرکز مشاوره و استفاده به موقع دارو‌های ضد رترو ویروسی و پایبندی افراد به درمان طول عمر افراد را زیاد می کند و پیشرفت بیماری را به تاخیر می‌اندازد. لذا  مرحله ایدز و مرگ به تعویق می‌افتد.

س: آیا افراد مبتلا به ایدز ، میتوانند سر کار بروند؟

ج: آلودگی به ویروس ایدز مانعی برای کارکردن نیست، تا زمانی که افراد قدرت کار کردن دارند، می توانند مانند سایرین کار کنند.افراد مبتلا خطری برای دیگران در محیط کار ندارند و استفاده از تلفن مشترک و کارکردن در کنار هم در محیط کار و حتی استفاده از یک لیوان و فنجان سبب انتقال آلودگی نمی شود.

س: نکاتی که باید جوانان درباره ی ایدز بدانند تا از خطر ابتلا به آن در امان بمانند چیست؟

جوانان و نوجوانان حتما باید رعایت نکات زیر را فراموش نکنند:

در برابر تعارفات خانمان‌سوز در خصوص سیگار، مواد مخدر، شرکت در مجالس ناسالم، وسوسه در انجام کارهای ناسالم از طرف دوستان و حتی بستگان «نه» بگویند.

با ورزش ،مطالعه و انجام کارهای هنری و علمی زندگی خود را پربارتر، سودمند و سالم نگه دارند.

-به اصول موازین اخلاقی و انسانی و  الهی پایبند باشند و بدانند که یکی از مهمترین دلایل انتشار این بیماری در دنیا رفتارهای پرخطر و غیر اخلاقی میباشد.

دقت کنید که استفاده از هر نوع مواد مخدر و الکل باعث کاهش هوشیاری و عدم خویشتن‌داری می‌گردد. پس می‌تواند انسان را در برابر رفتارهای پرخطر و به دنبال آن بیماریها و مشکلات دیگر قرار دهد.

 س: برای پیشگیری از انتقال اچ‌آی‌وی از مادر مبتلا که باردار شده به نوزادش چه باید کرد؟

 ج: در این حالت اگر خانم باردار تحت مراقبت های لازم در مراکز درمانی قرار گیرد، احتمال انتقال به فرزندش بسیار کم خواهد شد. خانم‌های باردار مبتلا باید زیر نظر پزشک از داروهای ضدویروس استفاده نمایند. زایمان ارجح در انها سزارین است. همچنین باید از شیردهی خودداری نمایند و نوزاد باید یا شیر خشک تغذیه شود.

س: آزمایش  تست سریع اچ آی وی غیر از  شهرستان  فیروزآباد در مکان دیگری انجام می شود؟

ج:  بله در مرکز بهداشت تمام شهرستان ها و در  شهر شیراز در دو مرکز  یکی مرکز مشاوره لاوان ( واقع در حدفاصل فلکه کوزه گری و فلکه خاتون ، خیابان لاوان ( 1- 07137363000 ) و دومی درمانگاه امام رضا   ( واقع در فلکه نمازی07132127211 ) ،  آموزش، مشاوره و انجام تست صورت می گیرد.

س:  اگر افراد ناخواسته با رفتار پرخطر مواجه شوند راه حلی وجود دارد ؟

ج:کسانی که با مورد پرخطری مواجه می شوند مثلاً فرو رفتن سر سوزن در بدن در پارک، تماس جنسی حفاظت نشده ، استفاده از سرنگ مشترک و... باید فورا محل مربوطه را با آب شستشو دهند و به بیمارستان واحد کنترل عفونت یا به مرکز بهداشت مراجعه نمایند در صورت مراجعه قبل از 72 ساعت ، جهت جلوگیری از انتقال بیماری به فرد، دارو شروع می شود.

رضا دهرمی نیا